از بیانیه تا دادگاه لاهه، امارات هرگز دستش به جزایر ایرانی نخواهد رسید
هر از چند گاهی امارات در نشستهای بینالمللی یا منطقهای به بهانههای مختلف ادعای مالکیت بر جزایر سهگانه ایرانی را تکرار میکند؛ این ادعا اگر چه نخنما و بیاعتبار شده است، اما این بار نکات جالب توجهی دارد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هر از چند گاهی کشور امارات در نشستهای بینالمللی یا منطقهای به بهانههای مختلف ادعای مالکیت بر جزایر سهگانه ایرانی را تکرار میکند؛ این ادعا اگر چه نخنما و بیاعتبار است، اما این بار نکات قابل جالب توجهی دارد از تغییر لحن و شدت مواضع اخیر امارات گرفته تا دعوت ازچین به عنوان شریک راهبردی ایران برای جلب میانجی وهمه این گمانه را تقویت میکند که این بخشی ازیک سناریوی فکر شده است که یحتمل از سوی بازیگران فرامنطقهای به ابوظبی دیکته میشود.
امارات در تازهترین ادعایش از ایران چه میخواهد؟
اخیراً ادعای تکراری امارات درباره جزایر سهگانه دوباره در بیانیه شورای همکاری خلیج فارس مطرح شد؛ بیانیهای که این بار شامل بندهایی عجیب و گستاخانه بود. این بار امارات و متحدان غربی و عربیاش نسبت به گذشته پا را فراتر نهاده و نه تنها مدعی جزایر سه گانه هستند، بلکه هرگونه اقدام ایران—از سفر مقامات رسمی تا ساختوساز و برگزاری رزمایشهای نظامی که حق مسلم ایران است را محکوم کرده و آن را مغایر «تمامیت ارضی» خود دانسته است .
البته گستاخی شورای همکاری خلیج فارس به همین جا ختم نشده و در بخشی از بیانیه با وقاحت تمام مالکیت ایران بر میدان گازی آرش راهم منکر شده و به نظر میرسد که امارات و متحدانش تصمیم گرفتهاند به اصطلاح آش را با جایش ببرند.
در آخرهم شورای همکاری خلیج فارس با لحنی تهدیدآمیز به ایران اخطار کرده که این «آخرین بار» است که بهصورت دوستانه خواستار توافق ایران با امارات بر سر جزایر سهگانه میشود و اگر ایران از مواضع خودش که حق مسلم اوست کوتاه نیاید، امارات پرونده را به دادگاه لاهه خواهد برد.
چراغ سبز چین به ادعای گزاف امارات
چندی پس از نشست مشترک شورای همکاری خلیج فارس، محمد بن زاید با دعوت از «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین، زمینه دیدار وزرای خارجه دو کشور را فراهم کرد. اندکی بعد از این دیدار، بیانیهای مشترک صادر شد که نشان داد این دعوت صرفاً با هدف گسترش روابط امارات و چین نبوده، بلکه در راستای جلب حمایت پکن از ادعای گزاف امارات درباره جزایر سهگانه صورت گرفته است.
در این بیانیه، طرف چینی حمایت خود را از دولت امارات متحده عربی در «حفاظت از حاکمیت، استقلال و تمامیت سرزمینی» اعلام کرده و با به رسمیت شناختن وجود اختلافات مرزی میان ایران و امارات بر سر جزایر سهگانه، از درخواست ابوظبی برای حلوفصل این موضوع از طریق مذاکره دوجانبه با ایران حمایت کرده است.
تمامیت ارضی ایران دوست و دشمن نمی شناسد
موضعگیری چین در حالی مطرح میشود که جمهوری اسلامی ایران و مقامات رسمی کشور بارها بر ایرانی بودن جزایر سهگانه تأکید کرده و هرگونه خدشه به تمامیت ارضی کشور را خط قرمز غیرقابل مذاکره خود دانستهاند.
این در حالی است که اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در جدیدترین موضع گیری در قبال شیطنتهای امارات در خصوص مالکیت جزایری سه گانه ایرانی با اظهار تأسف از اصرار امارات بر بهرهبرداری سو از حضور هر هیئت دیپلماتیک در این کشور جهت طرح ادعای ارضی علیه ایران، تکرار ادعای بیاساس و نادرست در مورد جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در بیانیه پایانی سفر وزیر امور خارجه چین به امارات را محکوم و تاکید کرد جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک بخشهای جداییناپذیر از قلمرو سرزمینی ایران هستند و هرگونه ادعای ارضی نسبت به آنها آشکارا با اصل احترام به تمامیت سرزمینی کشورها و حسن همجواری مغایر است.
همچنین دریا دارسیاری معاون هماهنگ کننده ارتش در پاسخ به این گستاخیها تاکید کرد: در گذشته گفتهام و امروز هم میگویم که خلیج فارس و جزایر ایرانی خلیج فارس جز خاک جمهوری اسلامی ایران و جدایی ناپذیر است و هیچ کسی نمیتواند در مورد اینها نظری بدهد؛ مجدداً تاکید میکنم که خلیج فارس، خلیج فارس بوده، هست و خواهد بود.
بنابر این دوست راهبردی یا دشمن قسم خورده فرقی نمی کند هرکشوری که بخواهدچه در حد یک بیانیه بی اساس و چه در حد حمله نظامی تمامیت ارضی ایران را زیر سوال ببرداز طرف ایران محکوم خواهد شد
نقش آمریکا در سناریوی امارات
خلاصه آنچه در بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس دیده شد، این است که ایران حق رفتوآمد در جزایر خود را ندارد و حتی میدان گازی آرش نیز «مالکیت امارات» خوانده شده است. چنین ادعاهایی، حامل دیدگاهی زورگویانه و با رنگ و بوی استعماری آمریکایی است و به وضوح تلاش میکند تا قواعد و حقوق بینالمللی را نادیده بگیرد.
با توجه به رفتوآمدهای اخیر ترامپ به منطقه و روابطی که در این سفرها میان، آمریکا و امارات شکل گرفت به هیچ وجه دور از ذهن نیست که پشت پرده این سناریو، آمریکا نقش هدایتگر داشته باشد. جزایر سهگانه با موقعیت استراتژیک ژئوپلیتیکی خود و میزان اهمیتی که در آبراههای کلیدی جهان، دارد میتواند اهرم خوبی برای فشار آوردن به ایران باشد. البته وجود منابع طبیعی نفت و گاز در این منطقه هم بی تاثیر نیست.
اما سوال اینجاست که اینبار سناریوی غربی – عربی شان و شکایت از ایران جواب میدهد؟!
تاریخ چگونه مالکیت ایران بر جزایر سه گانه را اثبات میکند؟!
بارها ادعای مالکیت بر جزایر ایرانی توسط امارات مطرح شده و به نتیجهای نرسیده و دلیل هم یک چیز است تمام اسناد و مدارک تاریخی معارض ادعای اوست امارات و متحدانش در حالی واژه اشغال را برای زیر سوال بردن حاکمیت ایران بر سر جزایر سه گانه به کار میبرند که تاریخ چیز دیگری را روایت میکند.
(قدیمی ترین سند تاریخی درمورد تعلق جزایر سه گانه به ایران)
جزایر سه گانه خلیج فارس از دیر باز تا امروز بخشی از قلمرو تاریخی ایران بوده است و قدیمیترین نقشههای جهان آن را منسوب به ایران دانستهاند و این جزایر چه از لحاظ ژیوپولتیک چه از لحاظ فرهنگ و تاریخ به ایران گره خورده است و فقط چند دهه در شرایط خاصی از سیطره ایران خارج شد که در همان چند سال هم این امر توسط حکومت ایران پذیرفته نشد و مدام در تلاش برای باز گرداندن آن بود آن هم زمانی که کشوری به نام امارات وجود خارجی نداشت
ریشه ادعای مالکیت امارات چیست؟!
مناقشه بر سر حاکمیت این جزایر از جایی شروع شد که سر و کله استعمارگران بریتانیایی در خلیج فارس پیدا شداواخر قرن نوزدهم، بریتانیا برای کنترل بر آبراههای استراتژیک خلیج فارس و جلوگیری از نفوذ شوروی به این جزایر چشم طمع دوخت. در سال ۱۹۰۳، بریتانیا بدون هماهنگی با ایران، سندی مبنی بر مالکیت به شیخنشین شارجه داد و دستور داد تا پرچم خود را بر این جزایر برافرازد. هدف اصلی بریتانیا از این اقدام، جلوگیری از نفوذ شوروی و تضمین تسلط خود بر منطقه بود. در مقابل ایران به این اقدام بریتانیا و ادعاهای شارجه به صورت پیوسته اعتراض کرد، و سر انجام آذرماه ۱۳۵۰ خورشیدی، سیام نوامبر سال ۱۹۷۱ میلادی، نیروی دریایی ارتش ایران جزایر ایرانی ابوموسی، تُنب بزرگ و تُنب کوچک را به حاکمیت ایران بازگرداند و پرچم ایران بر فراز بلندترین قله ابوموسی به اهتزاز در آمد.
جزایر سه گانه چه گونه به ایران بازگشت؟!
نیروی دریایی ایران طی یک عملیات آبی-خاکی موفق شد ابتدا ابوموسی و سپس تنب کوچک، تنب بزرگ را پس از هشت دهه اشغال توسط انگلستان به خاک میهن بازگرداند. این عملیات تنها یک روز پیش از خروج نیروی دریایی بریتانیا از خلیج فارس و تنها دو روز پیش از استقلال امارات متحده عربی با توافق کامل با بریتانیا انجام شد.
در قبال بازپسگیری این جزایر، حکومت وقت به شیخنشین شارجه قول داد که رسمیت امارات متحده عربی را به رسمیت بشناسد و اسناد موجود، وجاهت حقوقی و قانونی مالکیت ایران بر جزایر سهگانه را بهوضوح تأیید میکنند با این وجود آیا شکایت امارات از ایران به جایی خواهد رسید؟!
اگرچه شکایت یک طرفه امارات تا زمانی که ایران آن را به رسمیت نشناسد راه به جایی نمیبرد و لازمه تشکیل یک پرونده حقوقی در دادگاه بین المللی رضایت دو طبقه است، اما موضوع اینجاست که امارات اصلا به دنبال یک دعوای واقعی نیستدر اصل، امارات میداند اگر پرونده جزایر سهگانه واقعاً به دادگاه بینالمللی برود، از نظر تاریخی و حقوقی شانسی ندارد بنابر این هدف دیگری را دنبال میکند
وقتی امارات موفق شود موضوع جزایر را به سطحی برساند که مثلاً شورای امنیت یا مجمع عمومی سازمان ملل بپرسند: «بیایید از دیوان بینالمللی دادگستری نظر مشورتی بخواهیم»، در واقع امارات به هدف مهمش رسیده حتی اگر رأی دیوان الزام آور نباشد.
از ادعا تا پرونده حقوقی …
البته کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات با تمام وجود لمس کرده اند که اگر بخواهند ادعاهای خود را بصورت عملی و حقوقی پیگیری کنند تبعات منطقه ای بسیاری به همراه خواهد داشت که طبیعتا کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه امارات ترجیح می دهند این فضا را تجربه نکنند.
اما اگر روزی امارات بتواند ادعای خود را در شورای امنیت مطرح کند، احتمال دارد آمریکا، انگلیس و فرانسه به دلیل منافع و زاویه دیدشان با ایران، از مواضع ابوظبی حمایت کنند. همچنین اگر امارات بتواند روسیه و چین را به رأی ممتنع متقاعد کند که چندان دور از ذهن نیست پروندهای شکل میگیرد و درخواست نظر مشورتی به دیوان بینالمللی برده میشود.
در این صورت، امارات یک گام مهم برداشته و موضوع را از سطح یک ادعای بیاساس، به یک «پرونده حقوقی قابل بحث» ارتقا داده است؛ و در این صورت ایران اگر ایران پاسخ درست و به موقع نداشته باشد ممکن است با مشکل مواجه شود.
در نهایت، جزایر سهگانه خط قرمز قطعی و بخش جداییناپذیر تمامیت ارضی ایران هستند؛ از اینرو، ایران نه وارد مذاکره درباره آنها خواهد شد و نه در برابر تحرکات و ادعاهای گستاخانه سکوت میکند. تنها راه خنثیسازی سناریوهای طراحیشده، تقویت حضور میدانی، توسعه زیرساختها و گسترش فعالیتهای عمرانی در این جزایر است.
